Η ίδρυση και διαμόρφωση της Μητρόπολης του κράτους του Κιέβου (10ος-11ος αιώνας μ.Χ.)

Ο μητροπολίτης του κράτους του Κιέβου Μιχαήλ

Είναι γνωστό πως το κράτος των Ρως ασπάστηκε τη βυζαντινή ορθόδοξη πίστη το 988 μ.Χ. Όμως τα επόμενα χρόνια μετά τη βάπτισή του, η ειδωλολατρία εξακολουθούσε να κυριαρχεί σε πολλές κοινωνικές κατηγορίες του πληθυσμού, και κυρίως στους αγρότες. Η κατάσταση αυτή δικαιολογείται από το γεγονός ότι η θρησκευτική αναμόρφωση των Σλάβων δεν ήταν δυνατό να λάβει χώρα από τη μία μέρα στην άλλη. Ήταν αναγκαίο να ακολουθήσει μία σταδιακή πορεία εκχριστιανισμού. Τον ρόλο αυτό ανέλαβαν Έλληνες κληρικοί που έρχονταν ως απεσταλμένοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Η αποστολή τους δεν ήταν καθόλου εύκολη μέσα στην απέραντη θάλασσα της ειδωλολατρίας. Οι εκκλησίες ήταν λίγες και υπήρχε έλλειψη ιερέων. Ορθόδοξοι ιεραπόστολοι που απηύθυναν το μήνυμά τους στους ειδωλολάτρες, εύκολα μπορούσαν να χαθούν στα απέραντα και δύσβατα δάση.

O πρίγκιπας του Κιέβου Γιαροσλάβ

Ο γιος του Βλαδίμηρου, ο Γιαροσλάβ, προσπάθησε να δώσει μία λύση και άρχισε να οικοδομεί εκκλησίες στις πόλεις. Επιπλέον, έδωσε τη διαταγή οι υπήκοοι του κράτους να διδάσκονται όχι μόνο γράμματα άλλα και τις χριστιανικές εντολές ώστε η ευλάβεια να χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά τους.

Οι μητροπολίτες του Κιέβου, οι κεφαλές της νέας εκκλησίας, προήλθαν από τον ελληνικό κλήρο της Κωνσταντινούπολης, όμως οι άλλοι επίσκοποι ήταν ως επί το πλείστον γηγενείς.

Ο πρώτος μητροπολίτης του κράτους των Ρως λέγεται ότι ήταν ο ελληνικής καταγωγής Λεόντιος, ή άλλιώς Λεφ όπως τον ονόμαζαν στη Ρωσία. Άλλες πηγές αναφέρουν ως πρώτο μητροπολίτη του Κιέβου τον Μιχαήλ. Ο Λεόντιος ανέλαβε τη θέση του μητροπολίτη το 992 μ.Χ., όταν δεν είχε θεμελιωθεί ακόμα η ρωσική εκκλησία.

Ο μητροπολίτης Κιέβου Θεόπεμπτος

Πρώτος επίσκοπος του Νόβγκοροντ ήταν ο Ιωακείμ από την Ταυρική Χερσόνησο. Με εντολή του πρίγκιπα Βλαδίμηρου το 991 μ.Χ. στάλθηκε να βαπτίσει τους κατοίκους της πόλης Νόβγκοροντ. Ο ίδιος μάλιστα έχτισε και πολλούς ναούς, ανάμεσα στους οποίους έναν ξύλινο ναό αφιερωμένο στην Αγία Σοφία και μία πέτρινη εκκλησία αφιερωμένη στους Ιωακείμ και Άννα, όπου και κηδεύτηκε.

Περίπου το 1037 μ.Χ. μητροπολίτης του Κιέβου έγινε ο Θεόπεμπτος. Χάρη στις προσπάθειές του, την εποχή της βασιλείας του Γιαροσλάβ, ιδρύθηκε η Μητρόπολη (ο κεντρικός ναός όπου εδρεύει ο μητροπολίτης) και χτίστηκε ο πρώτος καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας με βάση το αρχιτεκτονικό σχέδιο του αντίστοιχου μεγαλοπρεπούς ναού στην Κωνσταντινούπολη.

Ο πρώτος μητροπολίτης που χρίστηκε από το κράτος των Ρως δίχως τη συγκατάθεση της Κωνσταντινούπολης ήταν ο Ιλαρίων.

O μητροπολίτης Κιέβου Ιλαρίων

Ήταν και ο πρώτος με σλαβική καταγωγή, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το 1051 από τον Γιαροσλάβ.

Η ρωσική εκκλησία σταδιακά, από τα μέσα του 11ου αιώνα και μετά, είχε αρχίσει να αποκτά την αυτονομία της. Βέβαια τους επόμενους αιώνες οι περισσότεροι μητροπολίτες του κράτους του Κιέβου εξακολουθούσαν να είναι Έλληνες. Μερικοί από αυτούς ήταν: ο Εφραίμ, ο Θεόδωρος, ο Ιωάννης Δ΄, ο Κύριλλος Β΄, ο Μάξιμος, ο Θεόγνωστος κ.ά.

Για τη σύνταξη του κειμένου χρησιμοποιήθηκαν οι πηγές: Αντρέεφ, Ί., Λεσένκο, Λ. (2015). «Δοκίμια ρωσικής ιστορίας», Αθήνα // Bushkovitch, P., (2016). «Ιστορία της Ρωσίας», Αθήνα. Πηγές φωτογραφικού υλικού: www.fotolitopys.in.ua // www.patriarchia.ru // www.krest-ua.com

Πηγή: www.rusgreek.ru